NGUỒN GỐC NGÀY THẦN TÀI

NGUỒN GỐC NGÀY THẦN TÀI

NGUỒN GỐC NGÀY THẦN TÀI

   Hàng năm cứ đến ngày mùng 10 tháng Giêng người Việt thường mua đồ lễ cúng trước bàn thờ Thần Tài để cầu tài lộc cho một năm mới làm ăn thuận lợi. Đặc biệt là vài năm gần đây vào ngày thần tài, không những là những người làm ăn buôn bán mà cả những người lao động thường mua vàng nhằm lấy may và nhận được tài lộc suốt cả năm. Vậy nguồn gốc tập tục mua vàng và thờ thần tài ra sao?

   Thần tài là một vị thần được nhiều gia đình, đặc biệt là gia đình kinh doanh, buôn bán thờ phụng. Ông chính là vị thần giúp bảo vệ của cải, đem lộc may mắn đến cho gia chủ.

1. Ngày thần tài là ngày nào?

   Ngày thần tài được coi là ngày sinh nhật của thần tài. Tuy nhiên ngày thần tài của TQ vào ngày 5 tháng 1 ÂL, vào ngày này người Trung quốc thường đi cúng lễ thần tài hoặc ở nhà sum họp chứ không tới họ hàng vì họ quan niệm tới nhà họ sẽ mang vận xui đến cho họ cả năm. Người dân thường sẽ dậy sớm dọn dẹp nhà cửa tươm tất, và đốt pháo để xua đi không khí ảm đảm của năm cũ. Sau đó, họ mới khởi hành đi lễ rước Thần Tài để cầu xin may mắn và thuận lợi. Nhiều người làm kinh doanh cũng chọn khai trương, bán mở hàng vào dịp này. Đáp lại, các nhà sẽ chuẩn bị một mâm lễ nhỏ với đồ ăn ngon như bánh bao hấp và sủi cảo, treo một tấm vải đỏ lên biển hiệu, hay là chăng lên những dây cá vàng bạc, với hy vọng một năm mới làm ăn phát đạt.

   Giống như nhiều tập tục khác, sau khi du nhập từ Trung Quốc sang Việt Nam ngày vía thần tài cũng được thay đổi ít nhiều. Ngày vía thần tài ở Việt Nam là ngày 10 tháng Giêng. Vào ngày này tất cả mọi nhà, công ty, cửa hàng… có thờ Thần tài đều sắm lễ vật để cúng lấy vía mong một năm mới làm ăn được thịnh vượng về tài lộc. phong tục của người Nam Bộ thường cúng vía Thần tài thịt heo quay hoặc bộ "Tam sên" bao gồm một miếng thịt ba rọi, một con tôm (hoặc cua) và một trứng vịt. Bên cạnh bộ "Tam sên", người miền Nam còn thường cúng Thần tài bằng cá lóc nướng. Cá lóc nướng trui phải để nguyên con, không cạo vảy, không cắt vi, cắt đuôi.

   Và không thể thiếu ở các mâm cúng thần tài ở khắp mọi miền là mâm ngũ quả.

   Mua vàng cũng là việc nhiều người thường làm trong ngày này. Mọi người thường mua ít, với ý nghĩa cầu may chứ không nhằm mục đích kinh doanh ( vì thực ra mua vào ngày này giá cao, tới cuối ngày giá vàng thường xuống >> Chắc chắn sẽ lỗ).

2. Nguồn gốc tục thờ Thần tài

   Tục thờ Thần Tài có xuất xứ từ Trung Quốc, du nhập vào nước ta vào khoảng đầu thế kỷ 20, tục thờ Thần Tài mới chính thức được thờ rộng rãi, phổ biến.

   Theo truyền thuyết xưa, có một người lái buôn Trung Hoa tên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp Thủy Thần, được Thủy Thần cho một người gia nhân tên là Như Nguyện. Âu Minh đem Như Nguyện về nuôi ở trong nhà, từ đó công việc làm ăn của Âu Minh mỗi ngày một phát đạt. Trong một ngày Tết, vì một lý do nào đó, Âu Minh đánh Như Nguyện. Như Nguyện quá sợ hãi bèn chui vào đống rác và biến mất. Từ đó Âu Minh làm ăn thua lỗ, chẳng mấy chốc nghèo xác nghèo xơ. Người ta bảo Như Nguyện là Thần Tài và lập bàn thờ Như Nguyện, cũng chính vì thế mà bàn thờ Thần Tài thường nằm ở một góc khuất trong nhà. 

   Vì thế theo điển tích này trong 3 ngày Tết có tục kiêng quét nhà, hốt rác vì sợ làm mất thần Tài ẩn trong đống rác.

   

   Một điển tích khác lại cho rằng Thần Tài nguyên là Bố Đại La Hán, còn gọi là Nhân Yết Đà Tôn Giả ở Ấn Độ (là một trong thập bát La Hán). Ông là người chuyên bắt rắn, ông mang túi vải to trên lưng vào rừng bắt rắn độc, nhổ bỏ răng độc rồi thả rắn đi. Người Trung Quốc cho là Bố Đại đầu thai tại nước Lương tên là Phó Đại Sĩ, tính tình vui vẻ, ăn mặc xốc xếch, vai mang cái túi vải to, ai cho gì cũng dồn vào túi rồi đem phân phát cho trẻ em. Do đó có tượng Thần Tài đứng có mang túi to, hai tay đưa thẳng lên trời cười thoải mái, tượng trưng cho sự may mắn, thành công. Hai vị Thần mang lạị tài lộc cho mọi nhà. Mặc dù Thần Tài được xem là một hình tượng khác của Thần Đất nhưng cả 2 vẫn mang yếu tố tâm linh giúp con người làm ăn phát đạt, cho nên người ta không thờ Thần Tài một mình mà thường thờ chung với Thổ Địa (vị thần cai quản đất đai nhà cửa). Trong những gia đình làm ăn buôn bán, người ta thờ cúng Thần Tài quanh năm, sáng sớm khi mở cửa bán hàng họ thường thắp hương cầu xin “mua may bán đắt”. Việc thờ cúng Thần Tài là một tín ngưỡng dân gian mang đậm dấu ấn của sự giao lưu văn hoá. 

   Theo một sự tích khác, ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch là ngày Thần Tài bay về trời. Từ đó, phong tục thờ cúng Thần Tài và Thần Thổ Địa là ngày mùng 10 âm lịch hàng tháng. Chuyện kể rằng dưới trần gian không có Thần Tài, chỉ có Thần Tài trên trời, vị thần cai quản tiền bạc, tài lộc. Trong một lần đi chơi uống rượu. Thần tài say quá nên rơi xuống trần gian, đầu va vào đá nằm mê mệt không biết gì, sáng ra mọi người thấy một người ăn mặc giống như diễn tuồng cải lương thì lấy làm lạ và tưởng bị điên. Mọi người cũng lột sạch hết quần áo, mũ nón của Thần tài đem bán, Thần Tài tỉnh dậy không có quần áo trên người và không nhớ mình là ai nữa vì đầu bị va vào đá. Thần Tài không biết làm việc dưới trần gian nên thường đi lang thang khắp nơi xin ăn. Có một cửa hàng kinh doanh buôn bán gà, vịt, heo quay ế ẩm, thấy Thần Tài đến ăn xin nên mời vào ăn. Thần Tài ăn rất nhiều và kỳ lạ thay từ lúc Thần Tài vào ăn thì khách ăn khác kéo đến nườm nượp, người bán hàng thấy vậy nên ngày nào cũng mời Thần Tài vào ăn. Khách hàng ở quán đối diện trước nay rất đông khách bỗng dưng cũng chuyển hết qua quán bên này ăn. Được một thời gian, người bán hàng thấy Thần Tài chẳng làm gì mà suốt ngày được ăn uống ngon, lại toàn dùng tay ăn bốc, người thì bốc mùi. Nghĩ Thần Tài sẽ làm khách sợ không dám đến ăn và hao phí đồ ăn cho người ăn mày nên người bán hàng mới đuổi Thần Tài đi. Quán đối diện ngày xưa rất đông khách, nay vắng tanh, thấy vậy liền mời Thần Tài vào ăn, kỳ lạ thay mọi người lại kéo hết sang quán này ăn. Mọi người thấy vậy nên ai cũng giành mời cho bằng được Thần Tài đến ăn hàng quán của mình. Người dân khu vực đó thấy Thần Tài không có quần áo mặc nên dẫn đi mua, mọi người đưa Thần Tài đến cửa hàng nơi quần áo của ông bị bán, sau khi mặc quần áo mũ nón vào thì Thần Tài nhớ lại mọi chuyện và bay về trời. Mọi người coi Thần Tài như là báu vật và lập bàn thờ, tôn thờ từ đó. 

3. Cách thờ thần tài lộc đúng cách:

Bàn thờ hai vị Thần Bàn thờ Thần tài không được đặt ở trên cao như bàn thờ gia tiên. Bàn thờ thường dán giấy đỏ, để ở một góc hay một xó nào đó. Có thể có bài vị nhỏ, hai bên bài vị có câu đối : Thổ năng sinh bạch ngọc (Đất hay sinh ngọc trắng) Địa khả xuất hoàng kim (Đất khá có vàng ròng) Trên đỉnh bàn thờ, lắp hai ngọn đèn (được thắp sáng khi thắp hương). Hai bên, phía bên trái (từ ngoài nhìn vào) là ông Thần tài, phía bên phải là Thần Thổ Địa. Ở giữa hai ông là một hũ gạo, một hũ muối và một hũ nước đầy. Ba hũ này chỉ đến cuối năm mới thay. Giữa bàn thờ là một bát nhang, bát nhang này khi bốc phải theo một số thủ tục nhất định. Để tránh động bát nhang khi lau chùi bàn thờ, người ta dán bát nhang xuống bàn thờ bằng keo, băng dính... Nên đặt lọ hoa bên tay phải, đĩa trái cây bên tay trái. Thường nên cắm hoa hồng, hoa cúc hoặc hoa đồng tiền. Trái cây nên sắp đủ ngũ quả (5 loại trái cây). Ngày thường, lễ cúng đơn giản, chỉ có trầu nước và trái cây. Còn trong các dịp giỗ tết, các ngày sóc vọng, người ta thường bày lễ mặn.

Xem thêm nhiều thông tin hơn tại http://myphamgiagoctn.tk/